Những điều cần biết khi thiết kế chương trình quan trắc môi trường nước

Trong thời gian qua, công tác bảo vệ môi trường của nước ta có sự chuyển biến tích cực. Trong đó các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp tuân thủ đúng các quy định về môi trường gồm thực hiện tất cả các thủ tục hồ sơ môi trường cần thiết cho doanh nghiệp.  Trong đó phải kể đến báo cáo quan trắc môi trường định kỳ được thực hiện đầy đủ. Và việc thiết kế chương trình quan trắc môi trường nước được thực hiện một cách đồng bộ và chi tiết đem đến nhiều kết quả khả quan hơn.

Các bước thiết kế chương trình quan trắc môi trường nước

Bước 1

Xác định mục tiêu quan trắc như đánh giá hiện trạng chất lượng nước, các chỉ tiêu cho phép, diễn biến chất lượng nước theo thời gian và không gian. Đồng thời cảnh báo sớm tình trạng ô nhiễm.

Bước 2

Xác định các bước quan trắc để đưa ra kiểu quan trắc môi trường nền hay môi trường tác động.

Bước 3

Xác định vị trí quan trắc tùy thuộc vào điều kiện tự nhiên kinh tế – xã hội đưa ra số điểm cần quan trắc. Điểm quan trắc đáp ứng các yêu cầu cần quan trắc, vị trí quan trắc phải chịu ảnh hưởng các yếu tố môi trường. Do đó các thông số quan trắc phải phù hợp với chương trình, loại nước, mục đích sử dụng, nguồn ô nhiễm và nguồn tiếp nhận. Vì thế, việc xác định các thông số cần quan trắc tùy thuộc vào mục đích sử dụng nguồn nước.

• Thông số đo tại hiện trường: pH, nhiệt độ, hàm lượng DO, độ dẫn điện (EC), độ đục, tổng chất rắn hòa tan.
• Các thông số khác gồm: CL-, COD, BOD, TSS, As các hợp chất hữu cơ, hợp chất bảo vệ thực vật, chất hoạt động bề mặt, sinh vật phù du. Cùng các kim loại nặng như SiO3, Fe, PO4^3-, Zn, Mg2+, Cr, Cd, Pb, CN-, Cu, Ni, Mn, Ca²⁺, NH4+, SO4²,…

Bước 4

Xác định tần suất và thời gian quan trắc tại địa điểm quan trắc. Việc này đòi hỏi phải phù hợp với công tác quản lý môi trường, mục tiêu quan trắc, đặc điểm nguồn nước và điều kiện kinh tế – kỹ thuật.

Bước 5

Xác định các phương pháp lấy mẫu, thể tích mẫu cần lấy, loại dụng cụ chứa mẫu, loại hóa chất bảo quản, thời gian lưu mẫu, loại mẫu và số lượng mẫu kiểm soát chất lượng (mẫu QC).

Bước 6

Lập danh mục và kế hoạch bảo trì, bảo dưỡng, kiểm định, hiệu chuẩn các thiết bị quan trắc hiện trường và thiết bị phân tích môi trường (thiết bị, dụng cụ, phương tiện).

Bước 7

Xác định các phương tiện tham gia lấy mẫu, vận chuyển mẫu.

Bước 8

Lập kế hoạch và đảm bảo chất lượng, kiểm soát chất lượng (QA/QC) trong quá trình quan trắc môi trường. Việc lập kế hoạch đảm bảo chất lượng (QAPP) phải phù hợp với thiết kế chương trình quan trắc môi trường nước.

Bước 9

Lên kế hoạch nguồn nhân lực thực hiện quan trắc, trong đó phải nêu rõ nhiệm vụ của từng người thực hiện.

Bước 10

Lập dự toán kinh phí thực hiện chương trình quan trắc (kinh phí đảm bảo chất lượng và kiểm soát chất lượng trong quan trắc môi trường).

Xem thêm: “Báo cáo quan trắc môi trường nước mặt“

Cách thực hiện các chương trình quan trắc nước mặt

• Chuẩn bị tài liệu, bản đồ, sơ đồ, thông tin chung.
• Nắm được diễn biến khí hậu, thời tiết.
• Chuẩn bị dụng cụ, thiết bị cần thiết, hiệu chuẩn các thiết bị và dụng cụ lấy mẫu, đo, thử trước khi ra hiện trường.
• Chuẩn bị hóa chất, vật tư, dụng cụ lấy mẫu và bảo quản mẫu.
• Chuẩn bị nhãn mẫu, biểu mẫu, nhật ký quan trắc và phân tích theo quy định.
• Chuẩn bị phương tiện phục vụ lấy mẫu và vận chuyển mẫu.
• Chuẩn bị các thiết bị bảo hộ, đảm bảo an toàn lao động.
• Chuẩn bị kinh phí và nhân lực quan trắc như trong thiết kế chương trình quan trắc môi trường nước đã quy định.
• Chuẩn bị tài liệu, biểu mẫu có liên quan.
• Việc lấy mẫu phải phù hợp với các phương pháp lấy mẫu như:

+ Mẫu phân tích vi sinh theo tiêu chuẩn ISO 19458.

+ Mẫu trầm tích theo phương pháp TCVN 6663-15:2004 (ISO 5667-15:1999).

• Công tác đảm bảo chất lượng và kiểm soát đúng theo quy định của Bộ TNMT.
• Mẫu nước sau khi lấy phải đạt theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6663-3:2008 (ISO 5667-3:2003).

Để thuận tiện hơn trong việc lập báo cáo quan trắc môi trường, nếu Quý KH có nhu cầu thiết kế chương trình quan trắc môi trường nước thì hãy liên hệ ngay công ty tư vấn hồ sơ môi trường theo Hotline 0938 857 768 để được tư vấn miễn phí nhé!