Quan trắc môi trường đất

Đất cũng thuộc nguồn tài nguyên quý giá cần được bảo vệ, sử dụng tiết kiệm tránh bị suy thoái. Nhưng điều đáng nói, môi trường đang phải hứng chịu tác động từ các nguồn ô nhiễm. Do đó, quan trắc môi trường đất sẽ giúp cải thiện thực trạng này. Quy trình và các thông số nào cần thiết trong quan trắc môi trường đất? Làm sao để doanh nghiệp xác định được vị trí, địa điểm để thiết kế chương trình.

Nếu bạn muốn quá trình quan trắc diễn ra suông sẻ, tốt nhất thì cần nắm rõ các tiêu chí quan trọng mà Công ty tư vấn môi trường Hợp Nhất chia sẻ dưới đây.

1. Vì sao phải quan trắc môi trường đất?

Môi trường đất đang bị thay đổi về đặc tính, tính chất  theo chiều hướng xấu do tác động điều kiện tự nhiên và con người. Nhiều vùng đất đang dần bị chua hóa, cạn kiệt chất dinh dưỡng, bạc màu, xói mòn hoặc xâm nhập mặn.

Với thói quen lạm dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật mang lại nhiều giá trị kinh tế nhưng lại gián tiếp khiến đất bị thoái hóa, axit hóa. Đất bị thoái hóa vì ô nhiễm chất độc từ chất thải con người như rác thải, nước thải sinh hoạt, công nghiệp.

Đứng trước thực trạng này, hệ sinh vật bị đe dọa khi môi trường bị ảnh hưởng từ việc canh tác lạc hậu, sử dụng quá mức hóa chất độc hại, xả thải bừa bãi. Trước tình hình này ta cần đưa ra các giải pháp cải thiện chất lượng, trong đó có hoạt động quan trắc môi trường đất.

2. Quy trình quan trắc môi trường đất

2.1. Thiết kế chương trình quan trắc

• Các hoạt động quan trắc phải được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt hoặc chấp thuận.
• Phải xác định kiểu quan trắc như quan trắc nền hay quan trắc tác động.

2.2. Xác định thông số quan trắc

• Căn cứ vào dự án quan trắc là khu dân cư, cơ sở sản xuất, nhà máy để xác định vị trí, lựa chọn thông số và địa điểm.
• Khi quan trắc nền phải chọn thông số phản ánh đặc trưng môi trường đất như hiện trạng, quá trình và nhân tố tác động.
• Khi quan trắc môi trường tác động thì các thông số phù hợp với đặc thù cụ thể.
• Thông số quan trắc chia thành 2 nhóm gồm thông số biến đổi chậm (thành phần, khả năng trao đổi cation, cacbon hữu cơ, nito tổng, tổng kali, nito) và thông số biến đổi nhanh (cation trao đổi, ion hòa tan, chất độc , phân bón, thuốc BVTV,…).
• Đối với thông số quan trắc phải tương ứng với mục tiêu của chương trình quan trắc nên cần phân tích tính chất vật lý và sinh học.
• Thông số vật lý như thành phần cơ giới, kết cấu đất, độ ẩm, độ xốp, tỷ trọng, khả năng thấm nước.
• Thông số hóa học như pH, độ dẫn điện, chất hữu cơ, tổng N, P, K, các cation, anion, kim loại nặng, khả năng hấp phụ, dư lượng thuốc BVTV,…

2.3. Địa điểm và vị trí quan trắc

• Trước khi quan trắc, điều quan trọng nhất không thể bỏ qua đó là khảo sát vị trí quan trắc, địa điểm. Những vị trí thường ở trung tâm hoặc quanh vùng biên.
• Khu vực quan trắc phụ thuộc mật độ lấy mẫu theo không gian, thời gian và từng loại đất nhất định.
• Nguyên tắc lựa chọn vị trí phụ thuộc vào địa hình, nhóm đất. Vị trí thường chọn lấy mẫu tập trung vùng đất có nguy cơ ô nhiễm, vùng đất bạc màu, vùng đất thâm canh nông nghiệp, vùng đất có nguy cơ xâm nhập mặn hoặc khu vực bị sa mạc hóa.

3. Các thông số quan trắc môi trường đất

• pH: thể hiện tính chất đất như trung tính, kiềm hay axit. Nồng độ pH phụ thuộc nhiều vào tần suất sử dụng phân bón hữu cơ, hóa chất.
• Các thành phần cơ giới: bao gồm hạt sét, bụi, cát hoặc sỏi. Thành phần đất thay đổi phụ thuộc nhiều vào tác động của con người. Điều này giúp quá trình quan trắc dễ dàng hơn, kiểm soát tốt mức độ ô nhiễm từ bên ngoài.
• Độ dẫn điện: thông thường khi nồng độ muối càng cao thì độ dẫn điện càng mạnh.
• Nhiệt độ: cũng giống như nước, nhiệt độ của nước rất quan trọng vì nhiệt độ không ổn định sẽ khiến cây trồng không thể phát triển.
• Tỷ trọng: đất ở từng khu vực sẽ khác nhau nên việc quan trắc sẽ giúp xác định chính xác loại cây trồng phù hợp.

Nếu bạn vẫn còn thắc mắc về việc quan trắc định kỳ thì hãy liên hệ ngay với Dịch vụ quan trắc môi trường Hợp Nhất qua Hotline 0938.857.768 để được tư vấn chi tiết hơn.