Hiện nay, nhiều hệ thống XLNT bị xuống cấp nghiêm trọng hoặc thường xuyên xảy ra các sự cố kỹ thuật làm ảnh hưởng đến chất lượng nước thải sau xử lý. Chính vì lý do này mà nhiều chủ đầu tư bắt buộc phải tiến hành nâng cấp hệ thống XLNT kịp thời để tránh các tác động đến môi trường xung quanh. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra những trường hợp nào lập lại ĐTM dự án nâng cấp hệ thống xử lý nước thải? Mời các bạn cùng tham khảo thông tin chi tiết qua nội dung dưới đây.

1. Các trường hợp lập lại ĐTM khi nâng cấp HTXLNT
Việc nâng cấp hệ thống sẽ phụ thuộc vào tình trạng đang vận hành của hệ thống xử lý hiện có. Ở mức độ nhẹ, chỉ cần sửa chữa một số thiết bị bên ngoài mà không tác động đến quy trình xử lý bên trong.
Còn nếu hệ thống ở mức độ nặng hơn, hệ thống hoạt động kém hiệu quả thì đòi hỏi chủ dự án phải tiến hành nâng cấp bằng cách thay đổi các công nghệ xử lý, tăng công suất xử lý của hệ thống.
Theo Điều 30 và Điều 28 Luật Bảo vệ môi trường 2020:
- Dự án mở rộng, nâng công suất hệ thống xử lý nước thải dẫn đến tăng quy mô, công suất xả thải vượt so với phạm vi đã được phê duyệt trong ĐTM trước đây.
- Dự án có thay đổi công nghệ xử lý nước thải làm thay đổi bản chất, khối lượng, thành phần chất thải ra môi trường.
- Dự án thay đổi vị trí xả thải vào nguồn tiếp nhận mới có yếu tố nhạy cảm về môi trường (sông, hồ cấp nước sinh hoạt, khu bảo tồn…).
- Dự án nâng cấp nhưng đồng thời mở rộng quy mô sản xuất, kéo theo phát sinh nước thải lớn hơn mức quy định tại Phụ lục II Nghị định 05/2025/NĐ-CP (công suất “lớn, trung bình, nhỏ” được quy định cụ thể).
- Khi nâng cấp, dự án rơi vào tiêu chí dự án nhóm I hoặc II có nguy cơ tác động xấu đến môi trường mức cao hoặc trung bình theo khoản 3, 4 Điều 28 Luật BVMT 2020.
Những trường hợp không cần lập lại hồ sơ ĐTM
- Nếu nâng cấp hệ thống xử lý nước thải chỉ để cải thiện công nghệ, tăng hiệu quả xử lý nhưng không làm thay đổi công suất xả thải, không làm phát sinh thêm nguồn thải, thì không cần lập lại ĐTM.
- Trường hợp này, doanh nghiệp chỉ cần điều chỉnh giấy phép môi trường (GPMT) theo Điều 39 và Điều 43 Luật BVMT 2020 và Điều 26 Nghị định 131/2025/NĐ-CP.
Tóm lại:
- Phải lập lại hoặc điều chỉnh ĐTM nếu: nâng công suất, thay đổi công nghệ, thay đổi vị trí xả thải hoặc mở rộng quy mô làm tăng lượng nước thải vượt quy định pháp luật.
- Không phải lập lại ĐTM, chỉ cần điều chỉnh GPMT nếu: nâng cấp chỉ để tối ưu, không thay đổi quy mô và lượng thải.

2. Nếu không lập hồ sơ ĐTM thì bị xử phạt ra sao?
Căn cứ theo Nghị định số 45/2022/NĐ-CP – Quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, trường hợp không lập báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) theo quy định thì bị xử phạt theo Điều 13, Nghị định này như sau:
- Nếu thuộc thẩm quyền phê duyệt của UBND cấp tỉnh: Phạt tiền từ 150.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng đối với hành vi không có quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo ĐTM .
- Nếu thuộc thẩm quyền phê duyệt của Bộ Tài nguyên và Môi trường: Phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng đối với hành vi không có quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo ĐTM .
⚠️ Lưu ý: Mức phạt trên áp dụng cho cá nhân. Đối với tổ chức/doanh nghiệp, mức phạt gấp đôi theo Điều 6 Nghị định 45/2022/NĐ-CP .
→ Nghĩa là doanh nghiệp có thể bị phạt từ 300 triệu đến 500 triệu đồng, tùy thẩm quyền phê duyệt ĐTM.

Trên đây là một số thông tin xoay quanh nội dung lập lại ĐTM dự án nâng cấp hệ thống XLNT, nếu Quý Doanh nghiệp cũng đang có những thắc mắc về việc lập hồ sơ môi trường cho dự án của mình, Quý Doanh nghiệp hãy liên hệ Công ty tư vấn hồ sơ môi trường Hợp Nhất qua Hotline 0938.857.768. Bằng kinh nghiệm và chuyên môn của mình, chúng tôi sẽ tư vấn và hướng dẫn các vấn đề pháp lý một cách đầy đủ thông tin.
Lưu ý: Các thông tin, chủ đề chúng tôi cung cấp chỉ có giá trị tham khảo. Trong quá trình áp dụng các quy định của pháp luật về tài nguyên và môi trường: quý bạn đọc cần tra cứu - cập nhật hiệu lực pháp luật hiện hành của từng điều luật, văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để áp dụng cho đúng!